W ostatnim czasie wprowadzono szereg zmian istotnych z perspektywy zamówień publicznych. Nowelizacje dotyczą w dużej mierze zapewnienia bezpieczeństwa państwa i poprawy jego zdolności obronnych. 7 września 2025 r. weszła w życie kolejna ustawa dotycząca inwestycji kluczowych w zakresie potrzeb obronności państwa.
Jakie inwestycje obejmuje regulacja?
Regulacja obejmuje:
- kluczowe inwestycje w zakresie potrzeb obronności państwa, w tym inwestycje realizowane w ramach programu „Narodowy Program Odstraszania i Obrony – Tarcza Wschód”, oraz
- kluczowe inwestycje w zakresie potrzeb bezpieczeństwa publicznego.
Minister Obrony Narodowej (w przypadku inwestycji w zakresie potrzeb obronności państwa) albo Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji (w przypadku inwestycji w zakresie potrzeb bezpieczeństwa publicznego) może uznać, że inwestycja kluczowa realizowana przez określony ustawą podmiot jest konieczna i odpowiednia dla ochrony istotnego interesu bezpieczeństwa państwa. W takim przypadku do zamówień lub konkursów obejmujących realizację tej inwestycji nie stosuje się Pzp.
Minister Obrony Narodowej tworzy w drodze decyzji wykaz inwestycji kluczowych. Wykaz ten ma charakter informacji niejawnych.
Jakie szczególne regulacje obejmuje ustawa i jaki jest ich cel?
Szczególny tryb realizacji inwestycji kluczowych ma na celu sprostanie potrzebom inwestycyjnym na istniejących terenach zamkniętych, w związku z potrzebami związanymi ze:
- zwiększaniem liczebności Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,
- wdrażaniem nowej techniki wojskowej,
- zwiększaniem zdolności produkcyjnych przemysłu zbrojeniowego i
- bezpieczeństwem publicznym.
Ustawa przewiduje odformalizowanie i uproszczenie pod kątem prawnym realizacji takich inwestycji. Przewiduje się, że regulacja spowoduje przyspieszenie realizacji inwestycji kluczowych od strony prawnej nawet o 12-15 miesięcy.
Oprócz braku stosowania Pzp, do inwestycji kluczowych nie stosuje się ustaw o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym i o rewitalizacji. Ponadto, ograniczono stosowanie innych przepisów, w tym ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych.
Jakie są konsekwencje regulacji dla wykonawców?
W związku z brakiem zastosowania Pzp do realizacji inwestycji kluczowych, wyłączone są zasady:
- przejrzystości,
- uczciwej konkurencji,
- równego traktowania wykonawców i
- proporcjonalności.
Nowe przepisy przyspieszą realizację inwestycji kluczowych, lecz jednocześnie ograniczą konkurencję i utrudnią dostęp mniejszym przedsiębiorcom.
