Przesłanką dokonywania korekt finansowych przez państwa członkowskie jest pojedyncza lub systemowa nieprawidłowość stwierdzona w operacjach lub programach operacyjnych. Nieprawidłowością będzie każde naruszenie prawa unijnego lub krajowego wynikające z działania lub zaniechania beneficjenta, które ma lub może mieć szkodliwy wpływ na budżet Unii. Obciążenie unijnego budżetu nieuzasadnionym wydatkiem, nakłada na państwo członkowskie obowiązek dokonania korekt finansowych.
Nieprawidłowość może wynikać z niewłaściwej konstrukcji wniosku, jak też z realizacji projektu niezgodnie z przyjętymi w nim założeniami. W przypadku gdy właściwa instytucja zatwierdziła wydatki ujęte we wniosku o dofinansowanie jako kwalifikowalne, nie jest zasadne ich późniejsze kwestionowanie. Tak stwierdził w niedawno wydanym wyroku Wojewódzki Sąd Administracyjny w Kielcach.
Właściwa instytucja ma obowiązek zapewnienia skutecznej uprzedniej oceny kwalifikowalności deklarowanych wydatków. Służy to zapobieganiu nieprawidłowościom, wykrywaniu ich i korygowaniu już na etapie oceny wniosku o dofinansowanie. Kontrola następcza weryfikacji zgodności wydatków z dokumentami składającymi się na system realizacji programu operacyjnego nie może podważać uprzedniej oceny i wyboru projektu. Takie działanie stoi w sprzeczności z zasadą uzasadnionych oczekiwań i zasadą dobrej administracji.
Niedopuszczalne jest zakwestionowanie legalności poniesionych wydatków ujętych w zaakceptowanym wniosku o dofinansowanie. Byłoby to naruszeniem zasad pewności, stabilności i przewidywalności działania administracji publicznej. Właściwa instytucja nie kwestionując bowiem kwalifikowalności planowanych wydatków, utwierdza beneficjenta, że jego ocena wydatków była prawidłowa. Daje to beneficjentowi pewność, co do prawidłowości stanowiska i przekonanie, że może realizować projekt w zaplanowany sposób.
