Z uwagi na ciągły wzrost cen towarów i usług aktualny pozostaje temat waloryzacji wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcom zamówień publicznych. Czy w ślad za waloryzacją powinna iść zmiana wysokości zabezpieczenia?
Gdy wykonawca przebrnie już przez (zazwyczaj długi i wyczerpujący) proces waloryzacyjny, otrzymuje od zamawiającego projekt aneksu do umowy. Często okazuje się, że to nie wszystkie formalności, które musi spełnić. Zdarza się, że zamawiający żąda od wykonawcy również podwyższenia wysokości sumy zabezpieczenia należytego wykonania umowy. Najczęściej wiąże się to z koniecznością przedłożenia aneksu do gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej zwiększającego sumę zabezpieczenia.
Czy zamawiający może żądać zwiększenia zabezpieczenia?
Zabezpieczenie należytego wykonania umowy ustalane jest jako określony procent ceny całkowitej podanej w ofercie albo maksymalnej wartości nominalnej zobowiązania zamawiającego wynikającego z umowy. Wysokość zabezpieczenia należytego wykonania umowy ustalana jest więc w odniesieniu do ceny podanej w ofercie. Jednocześnie przepisy prawa zamówień publicznych nie wskazują na konieczność zwiększenia wysokości zabezpieczenia. Nie dają również zamawiającym możliwości żądania, aby wykonawca zwiększył wartość zabezpieczenia. Przepisy prawa zamówień publicznych wprowadzają jedynie uprawnienie wykonawcy do zmiany formy zabezpieczenia.
Jeśli w umowie o udzielenie zamówienia publicznego brak szczególnych uregulowań, zamawiający nie ma podstaw do żądania zwiększenia wysokości zabezpieczenia należytego wykonania umowy, w przypadku podwyższenia wysokości wynagrodzenia wykonawcy (w tym w wyniku waloryzacji). W odwrotnej sytuacji – wykonawca nie ma również uprawnienia do żądania obniżenia wysokości zabezpieczenia, w przypadku obniżenia wysokości wynagrodzenia.
Zobowiązanie umowne dotyczące zwiększenia wysokości zabezpieczenia
Zdarza się, że umowa o udzielenie zamówienia publicznego zawiera wprost zobowiązanie wykonawcy do zwiększenia wysokości zabezpieczenia należytego wykonania umowy, w przypadku podwyższenia wysokości wynagrodzenia. Niektórzy zamawiający wprowadzają obowiązek podwyższenia wartości zabezpieczenia, jeżeli wynagrodzenie wykonawcy wzrośnie co najmniej o określoną, istotną wartość (np. o co najmniej 10 % ceny ofertowej). W umowach można spotkać bardzo szczegółowe uregulowania precyzujące takie kwestie jak procedura akceptacji treści nowego zabezpieczenia w formie gwarancji, czy termin na złożenie zabezpieczenia w nowej wysokości (np. 14 dni od dnia zawarcia aneksu zwiększającego wysokość wynagrodzenia).
Przepisy prawa zamówień publicznych nie zabraniają wprowadzenia do umowy obowiązku zwiększenia wysokości zabezpieczenia. To dodatkowe zobowiązanie umowne musi być jednak zgodne z przepisami określającymi maksymalną wysokość zabezpieczenia. W związku z tym wysokość zabezpieczenia (nawet po podwyższeniu), nie może przekraczać 5% ceny całkowitej podanej w ofercie albo maksymalnej wartości nominalnej zobowiązania zamawiającego wynikającego z umowy.
