Tarcza Antykryzysowa 4.0 wprowadziła kilka istotnych zmian w zakresie Prawa zamówień publicznych. Poniżej przedstawiamy najważniejsze regulacje.
Zamieszczanie ogłoszeń i informacji
Aktualnie, zamawiający wszczyna postępowanie w trybie przetargu nieograniczonego, zamieszczając ogłoszenie o zamówieniu na stronie internetowej. Dotychczas, zgodnie z obowiązującą ustawą, zamawiający musiał zamieścić ogłoszenie także w miejscu publicznym, dostępnym w swojej siedzibie.
Zgodnie z nowymi zasadami, zamawiający, w terminie 14 dni od dnia udzielenia zamówienia na usługi lub dostawy niezbędne do przeciwdziałania COVID-19, zamieszcza informację o udzieleniu tego zamówienia w Biuletynie Informacji Publicznej, na swojej stronie podmiotowej. W informacji należy podać nazwę (firmę) albo imię i nazwisko podmiotu, z którym zamawiający zawarł umowę o wykonanie zamówienia. W przypadku, gdy zamawiający nie posiada strony podmiotowej, informację taką powinien umieścić na swojej stronie internetowej.
Zmiany umowy
W rozwiązaniach zawartych w Tarczy Antykryzysowej 4.0 przewidziano obligatoryjną zmianę umowy w sprawie zamówienia publicznego, w razie stwierdzenia, że okoliczności związane z wystąpieniem COVID-19 wpływają na jej należyte wykonanie.
Dotychczasowe rozwiązania Tarczy Antykryzysowej 1.0 nie spełniły oczekiwań wykonawców. Nawet wystąpienie, w związku z pandemią, nadzwyczajnych okoliczności po ich stronie, nie zobowiązywało zamawiającego do modyfikacji umowy. Tarcza Antykryzysowa 4.0 wprowadza obowiązek zmiany umowy, jeśli okoliczności związane z pandemią rzeczywiście wpływają na jej należyte wykonanie.
Nadal jednak decyzja o zmianie umowy będzie należała do zamawiającego, jeśli okoliczności te jedynie mogą wpłynąć na wykonanie umowy. W takim przypadku zamawiający, w uzgodnieniu z wykonawcą, może dokonać zmiany umowy, nie jest zaś do tego zobowiązany.
W przypadku, gdy decyzja zamawiającego w tym zakresie będzie negatywna, wykonawca zyskuje roszczenie, które może realizować w sądzie.
Wadium
Co do zasady, do zamówień publicznych udzielanych na podstawie Pzp stosuje się przepisy tej ustawy dotyczące wadium. Jednak na mocy Tarczy 4.0 zniesiony został obowiązek żądania wniesienia wadium w przypadku zamówień, których wartość jest równa, lub przekracza progi unijne. W takiej sytuacji zamawiający nie będzie już zobowiązany do żądania wadium, jednak nadal będzie posiadał taką możliwość.
Płatności i zaliczki
Ponadto, Tarcza 4.0 nakłada na zamawiającego obowiązek płatności wynagrodzenia w częściach, lub udzielania zaliczek, jeżeli umowa w sprawie zamówienia publicznego zawierana jest na okres dłuższy niż 12 miesięcy (we wszystkich typach umów).
Dotychczas, takie rozwiązanie kwestii płatności dotyczyło wyłącznie umów o wykonanie zamówienia na roboty budowlane.
W przypadku zamówień na roboty budowlane, których termin wykonywania jest dłuższy niż 12 miesięcy, jeżeli umowa przewiduje zapłatę wynagrodzenia należnego wykonawcy w częściach, zamawiający może wskazać procentową wysokość ostatniej części wynagrodzenia w SIWZ. Wartość ta dotąd, na podstawie art. 143a ust. 3, nie mogła być wyższa niż 10% wynagrodzenia. Natomiast obecnie nie może przekraczać 50% wysokości wynagrodzenia wykonawcy.
Pamiętać należy, że zamawiający powinien określić procent wynagrodzenia wypłacanego za wykonanie poszczególnych części zamówienia w umowie.
Uwaga!
Zgodnie z Tarczą 4.0 procentowa wartość ostatniej części wynagrodzenia z każdej umowy o wykonanie zamówienia publicznego, nie może być większa niż 50% wysokości wynagrodzenia wykonawcy.
Ponadto, zaliczka na poczet wykonania zamówienia nie może wynosić mniej niż 5% wysokości wynagrodzenia należnego wykonawcy.
Powyższych rozwiązań nie stosuje się do zamówień publicznych w dziedzinie obronności i bezpieczeństwa.
Zabezpieczenie należytego wykonania umowy
Na podstawie nowych przepisów, zabezpieczenie należytego wykonania umowy, co do zasady, ustala się w wysokości nieprzekraczającej 5% ceny całkowitej podanej w ofercie, albo maksymalnej wartości nominalnej zobowiązania zamawiającego wynikającego z umowy.
Wyjątkowo, gdy jest to uzasadnione przedmiotem zamówienia lub wystąpieniem ryzyka związanego z realizacją zamówienia, co zamawiający powinien opisać w SIWZ, zabezpieczenie należytego wykonania umowy można ustalić w wysokości większej niż 5%, lecz nie większej niż 10%.
Ponadto, przepisy Tarczy 4.0 wprowadzają możliwość częściowego zwrotu zabezpieczenia należytego wykonania umowy po wykonaniu części zamówienia. Aby skorzystać z powyższego rozwiązania, zamawiający powinien zawrzeć odpowiedni zapis w SIWZ, który przewiduje taką możliwość.
Przepisy przejściowe
Omówione powyżej zmiany związane z wadium, zabezpieczeniem oraz obowiązkiem udzielania zaliczek lub wypłaty wynagrodzenia w częściach wchodzą w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia ustawy, czyli 1 lipca 2020 r. Pozostałe przepisy, co do zasady, weszły w życie 24 czerwca 2020 r.
Przepisy dotychczasowe należy jednak stosować w następujących przypadkach:
- postępowań o udzielenie zamówień publicznych, wszczętych i niezakończonych przed 1 lipca 2020 r.,
- umów w sprawie zamówień publicznych, zawartych przed 1 lipca 2020 r.,
- umów,
zawartych nie wcześniej niż 1 lipca 2020 r. w następstwie
postępowań
o udzielenie zamówienia wszczętych przed 1 lipca 2020 r.
