Wykonawcy, uważajcie na treść gwarancji wadialnej!

Czy wskazanie w treści gwarancji, że realizacja uprawnień zamawiającego może zostać dokonana jedynie w terminie związania ofertą powoduje, że gwarancja nie jest bezwarunkowa?

Przepisy prawa zamówień publicznych dają możliwość zamawiającemu żądania od wykonawców wniesienia wadium. Wadium wnosi się przed upływem terminu składania ofert i utrzymuje, co do zasady, do dnia upływu terminu związania ofertą. Jednocześnie brak wniesienia wadium, wniesienie w sposób nieprawidłowy, albo nieutrzymywanie wadium nieprzerwanie do upływu terminu związania ofertą  powoduje konieczność odrzucenia oferty wykonawcy.

Treść gwarancji wadialnej powinna wynikać z celu jakiemu ma służyć jej wniesienie.

Wniesienie wadium stanowi zabezpieczenie ciążącego na wykonawcy obowiązku zawarcia umowy. Ma przede wszystkim gwarantować realistyczne ukształtowanie oferty. Dzięki wadium wybrany wykonawca musi liczyć się z koniecznością zawarcia, a potem wykonania umowy na  warunkach wskazanych w ofercie. Jednocześnie wadium stanowi kompensatę dla zamawiającego, jeżeli wyłoniony w ramach procedury wykonawca uchyla się od zawarcia umowy. Stąd gwarancja powinna być bezwarunkowa.

Ograniczenie w postaci terminu ważności gwarancji może stanowić przesłankę do odrzucenia oferty wykonawcy.

Wskazanie w treści gwarancji, że realizacja uprawnień zamawiającego może zostać dokonana jedynie w terminie ważności gwarancji, który został zrównany z okresem związania ofertą powoduje, że gwarancja nie jest bezwarunkowa. 

Taka gwarancja nie zabezpiecza oferty, ani interesu zamawiającego. Gdyby zamawiający zgłosił roszczenie po dacie wskazanej w gwarancji, nawet jeśli zaistniała przesłanka zatrzymania wadium w okresie ważności gwarancji, i tak nie mógłby skutecznie dochodzić zaspokojenia swoich roszczeń.

Wadium wniesione w postaci gwarancji przewidującej obowiązek zgłoszenia żądania wypłaty z gwarancji w terminie jej obowiązywania skraca okres ważności gwarancji poniżej terminu związania ofertą. Wadium powinno zabezpieczać interes zamawiającego, przez cały okres na jaki je ustanowiono – a więc do upływu terminu związania ofertą. Bez wątpienia, zatrzymanie wadium jest możliwe wyłącznie w sytuacji, gdy zdarzenia uzasadniające takie zatrzymanie nastąpiły w terminie ważności wadium.  Żaden przepis Pzp nie określa w jakim terminie zamawiający może wystąpić do gwaranta z żądaniem zapłaty gwarancji wadialnej. Co do zasady powinno to więc nastąpić bez zbędnej zwłoki.  Postanowienie gwarancji zobowiązujące do zgłoszenia żądania zapłaty w terminie jej ważności wpływa na możliwość dochodzenia zapłaty przez zamawiającego. W praktyce nie zawsze  będzie możliwe zgłoszenie żądania zapłaty w terminie ważności wadium. Będzie to szczególnie trudne, w gdy podstawy do jego zatrzymania wystąpią w ostatnim dniu jej ważności. 

Ponadto każda forma wniesienia wadium  mieć taką samą płynność jak wadium wniesione w pieniądzu. W przypadku wadium wniesionego w pieniądzu zamawiający ma prawo złożenia oświadczenia o zatrzymaniu wadium również po upływie terminu związania ofertą. Postanowienie, które zrównuje termin ważności gwarancji z terminem zgłaszania roszczeń o zapłatę z nich wynikających powoduje w istocie wprowadzenie warunku znacznie ograniczającego możliwość uzyskania zapłaty.

Przedłożenie gwarancji o treści zawierającej opisane powyższej postanowienie powinno skutkować odrzuceniem oferty takiego wykonawcy.