Termin realizacji zamówienia to jeden z najistotniejszych elementów umowy o udzielenie zamówienia publicznego. Określony we wzorze umowy może być zmieniony nawet po wyłonieniu wykonawcy, jednak pod pewnymi warunkami.
Należy pamiętać, że w ramach zamówień publicznych strony nie mogą swobodnie zmienić umowy już zawartej. Zmiana umowy może nastąpić w zakresie, w jakim zezwalają na to regulacje przewidziane w Pzp czy też klauzule przeglądowe przewidziane w umowie. Przede wszystkim, przepisy Pzp zakazują wprowadzania istotnych zmian w umowie. Powyższe dotyczy także wzoru umowy przed jej zawarciem.
Jednym z najistotniejszych elementów umowy o udzielenie zamówienia jest termin wykonania zamówienia. Jego istotność nie wyklucza jednak możliwości zmiany umowy w zakresie terminu realizacji zamówienia określonego przez zamawiającego. Dopuszczalna jest także zmiana terminu określanego we wzorze umowy przed jego zawarciem.
W orzecznictwie Krajowej Izby Odwoławczej wskazuje się następujące sytuacje, w których taka zmiana jest dopuszczalna.
Upływu terminu realizacji zamówienia
Zdarza się, że w wyniku wydłużającej się procedury udzielenia zamówienia, upływa termin realizacji zamówienia przewidziany przez zamawiającego. Nie powoduje to jednak konieczności unieważnienia postępowania. Upływ terminu realizacji zamówienia nie jest bowiem wadą postępowania o udzielenie zamówienia publicznego powodującą nieważność umowy[1]. W tym przypadku, brak możliwości wykonania zamówienia można usunąć poprzez zmianę terminu jego realizacji. Wskutek czego zamówienie stanie się możliwe do realizacji. W wyroku z dnia 10 lutego 2009 r. KIO jednoznacznie stwierdziła, że: „w ocenie Izby, nie istnieją przeszkody do zawarcia umowy z określeniem nowego terminu realizacji zamówienia”[2].
Upływu terminu rozpoczęcia realizacji zamówienia
Zamawiający często określają w dokumentach zamówienia dzień, w którym ma nastąpić rozpoczęcie realizacji zamówienia. Również upływ takiego terminu jeszcze przed zawarciem umowy, nie wyklucza możliwości wykonania zamówienia. W takiej sytuacji przedmiot zamówienia może być fizycznie zrealizowany, co najwyżej okres jego realizacji zostałby skrócony[3].
Zmiany terminu realizacji umowy, gdy termin nie stanowił kryterium oceny ofert
Zakaz dokonywania istotnych zmian umowy nie dotyczy przede wszystkim sytuacji, w której termin wykonania zamówienia nie stanowił kryterium oceny ofert. Termin realizacji zamówienia, jeżeli nie był on kryterium oceny ofert w postępowaniu, nie ma wpływu na postępowanie zamawiającego w trakcie oceny ofert. Nie może zatem spowodować takiej wady postępowania, która świadczyłaby o nieprawidłowym wyniku postępowania. Zmiana w tym zakresie nie podlega zakazowi dokonywania zmian umowy. W takim przypadku dopuszczalna jest zmiana wzoru umowy po wyborze najkorzystniejszej oferty, tak aby już zawarta umowa zawierała realny termin jej wykonania[4].
Podsumowanie
Dopuszczalne jest więc zawarcie umowy z terminem realizacji zamówienia odmiennym niż termin określony we wzorze umowy. Konieczne jest jednak spełnienie poniższych warunków:
- zmiana terminu musi być dopuszczalna zgodnie z postanowieniami wzoru umowy lub przepisami Pzp,
- konieczność wprowadzenia zmiany terminu musi wynikać z okoliczności, które nastąpiły dopiero po otwarciu ofert w postępowaniu.
Jak wskazuje orzecznictwo, możliwa jest zmiana terminu realizacji zamówienia określonego we wzorze umowy, jeszcze przed zawarciem umowy, w przypadku:
- upływu terminu realizacji zamówienia określonego przez zamawiającego,
- upływu terminu rozpoczęcia realizacji zamówienia,
- gdy termin realizacji zamówienia nie stanowi kryterium oceny ofert w postępowaniu.
[1] Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 4 lutego 2008 r., sygn. akt: KIO/UZP 25/08. Ponadto pogląd o możliwości zmiany terminu wykonania umowy oraz braku podstaw do unieważnienia postępowania z powodu upływu tego terminu potwierdzają następujące wyroki: wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 17 lipca 2009 r. (sygn. KIO/UZP 852/09); wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 31 marca 2009 r. (sygn. akt. KIO/UZP 333/09); wyrok Sąd Okręgowy w Gliwicach z dnia 16 października 2007 r. (sygn. akt.: X Ga 158/0/Iza). Powyższe wynika również z uchwał Krajowej Izby Odwoławczej wydanych w sprawach o sygn. akt: KIO/KD 86/12, KIO/KD 22/09.
[2] Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 10 lutego 2009 r., sygn. akt: KIO/UZP 125/09.
[3] Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 9 lutego 2010 r., sygn. akt: KIO/UZP 54/10.
[4] Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 7 lutego 2013 r., sygn. akt: KIO 154/13.
